Rất nhiều chị em, đặc biệt là các bạn gái thiếu hiểu biết thường truyền nhau về “bí quyết” làm đẹp da bằng thuốc tránh thai giúp sạch bay mụn. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế cảnh báo rằng đây là cách làm đẹp da “chết người”.
Thực hư chuyện làm đẹp da bằng thuốc tránh thai
Nghe mọi người “mách” uống thuốc tránh thai làm đẹp da, những người có làn da xấu, nhiều mụn liền “cầu cứu thần dược” này với hy vọng nhanh chóng khắc phục làn da của mình.
Thậm chí, nhiều bạn chưa lập gia đình cũng lạm dụng thuốc tránh thai để làm đẹp da.
Về vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Hữu Đức (ĐH Y dược TP HCM) cho rằng, cũng giống như bất cứ loại thuốc nào khác, thuốc tránh thai có hai phần song song là lợi và hại.
Thuốc tránh thai hàng ngày nếu sử dụng đúng cách, khoa học sẽ mang một số công dụng tốt cho cơ thể. Một trong số đó giúp cho da dẻ mịn màng hơn do thuốc chứa chất dẫn xuất estrogen – hormone giới tính nữ có tác động tích cực với da. Chất này làm giảm mức độ sản xuất tuyến nhờn trên da, hạn chế tối thiểu sự xuất hiện của mụn.
Song việc dùng thuốc loại nào, liều lượng bao nhiêu phải theo đúng chỉ định của bác sĩ. Việc sử dụng không đúng, tùy tiện sẽ gây tai biến cho người dùng thuốc như buồn nôn hoặc có thể gây hiện tượng nám, sạm da, tàn nhang…
Và ngay cả việc dùng để tránh thai vẫn phải đi khám để bác sĩ xem thích hợp sử dụng loại thuốc tránh thai nào vì thuốc tránh thai có nhiều loại, có loại không dùng được cho phụ nữ bị tăng huyết áp, đái tháo đường, trên 35 tuổi và có hút thuốc lá…
“Với những bạn trẻ chưa lập gia đình hoặc không phải dùng biện pháp tránh thai mà chỉ muốn trị mụn loại nặng, an toàn nhất là nên đi khám bác sĩ chuyên khoa da liễu để được chữa trị đúng cách. Nếu bác sĩ thấy cần thiết sẽ cho dùng thuốc tránh thai và hướng dẫn dùng an toàn, hiệu quả. Còn với nam giới thì không được dùng thuốc tránh thai để trị mụn”, PGS.TS Hữu Đức khuyên.
Hậu quả khi làm đẹp da bằng thuốc tránh thai
– Theo PGS.TS.Nguyễn Duy Hưng, Viện Da liễu Trung ương, Tổng thư ký Hội Da liễu Việt Nam, đúng là thuốc tránh thai cũng được các bác sĩ da liễu dùng để điều trị một số loại trứng cá, nhưng việc áp dụng loại thuốc tránh thai nào thì còn tùy từng loại bệnh và cơ địa từng bệnh nhân. Cần nhấn mạnh, dùng thuốc tránh thai trị mụn chỉ áp dụng cho rất ít trường hợp, những người bệnh nặng, điều trị lâu này không khỏi. Cách thức này thường áp dụng đối với những phụ nữ lớn tuổi có trứng cá nặng hơn ở thời điểm trước và sau kỳ kinh.
Hơn nữa, theo PGS. Hưng, dùng thuốc tránh thai để điều trị mụn thường không kéo dài quá thời gian 6 tháng. Nếu dùng quá 6 tháng, nhiều loại thuốc có thể gây nám da đối với người sử dụng và cần có sự theo dõi của bác sĩ chuyên khoa trong những trường hợp buộc phải dùng thuốc kéo dài.
Thuốc tránh thai khẩn cấp không được dùng quá 2 lần/tháng. Nếu uống quá liều trong một thời gian dài, nguy cơ đối diện với vô sinh sau này sẽ rất lớn.
Mặt khác, việc tùy tiện sử dụng thuốc tránh thai nếu không có chỉ định của bác sĩ cũng gây những tác dụng phụ như buồn nôn, chóng mặt, đau đầu… đối với thể trạng mỗi người. Vì vậy, tuyệt đối không thể dùng thuốc tránh thai tùy tiện vì sẽ dẫn tới nhiều tác dụng phụ ảnh hưởng tới sức khỏe.
– Theo BS. Trần Thu Hiền, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, thuốc tránh thai là loại thuốc dùng với mục đích tránh thai và không thể dùng tùy tiện khi chưa có chỉ định của bác sĩ, nhất là trong trường hợp dùng với mục đích trị mụn. Nếu lạm dụng, sẽ dẫn đến những tác hại khôn lường. Bởi thuốc tránh thai có rất nhiều loại: hằng ngày, khẩn cấp… Thuốc có nhiều thế hệ từ thế hệ 1 đến thế hệ 4 và có tác dụng phụ khác nhau, có thể có những phản ứng phụ đối với cơ thể mỗi người khác nhau. Khi dùng thuốc tránh thai, bệnh nhân sẽ được theo dõi 6 tháng đến 1 năm/lần để xét nghiệm máu, sàng lọc ung thư cổ tử cung, kiểm tra vú…
Với hiện tượng một số người tự ý dùng thuốc tránh thai khẩn cấp để làn da đẹp nhanh chóng hơn. Theo BS. Hiền, lối suy nghĩ này cần được từ bỏ ngay, không được lạm dụng. Thuốc tránh thai khẩn cấp không được dùng quá 2 lần/tháng. Nếu uống quá liều trong một thời gian dài, nguy cơ đối diện với vô sinh sau này sẽ rất lớn.
– Theo DS. Trần Thúy My, không phải thuốc tránh thai nào cũng dùng trị mụn trứng cá được. Thuốc tránh thai phải có hàm lượng progestatif cao thì mới được chọn làm thuốc chống mụn. Khi dùng thuốc tránh thai cho bé gái mới dậy thì có thể làm rối loạn nhất thời chu kỳ kinh nguyệt. Vì vậy, rất cần sự điều chỉnh, chỉ định của bác sĩ và không thể dùng tùy tiện.
Một điều đáng lưu ý nữa, theo DS. My, không được sử dụng kéo dài các loại thuốc nội tiết trong điều trị mụn trứng cá, đặc biệt đối với các em còn ở độ tuổi thanh thiếu niên. Vì khi uống những viên thuốc nội tiết, buồng trứng và chu kỳ kinh nguyệt sẽ bị ảnh hưởng từ nhẹ đến nặng. Trứng không chín, không rụng hàng tháng như bình thường. Nếu nội tiết tố cứ được đưa từ ngoài vào một cách thường xuyên, cơ chế sản sinh nội tiết tố của buồng trứng không cần hoạt động nữa. Sau này, khi ngừng thuốc, nội tiết tố không được đưa vào cơ thể, sẽ khó mà bắt buồng trứng hoạt động tốt trở lại.
– Theo BS Lương Quốc Chính, Bệnh viện Bạch Mai, uống thuốc tránh thai nhiều năm có nguy cơ bị đột quỵ. Ở phụ nữ trẻ khỏe mạnh không có bất cứ yếu tố nguy cơ nào thì nguy cơ đột quỵ não liên quan đến sử dụng thuốc tránh thai là thấp.
“Nhưng với những người hút thuốc lá, tăng huyết áp, đau nửa đầu… thì uống thốc tránh thai lâu năm là một yếu tố quan trọng làm tăng nguy cơ đột quỵ não”, BS Chính chia sẻ.
Theo nghiên cứu trên thế giới, tỉ lệ đột quỵ nhồi máu não chiếm khoảng 4,4/100.000 phụ nữ ở độ tuổi sinh sản. Trong một nghiên cứu phân tích gộp, thuốc tránh thai làm tăng nguy cơ đột quỵ lên 1,9 lần và làm tăng tỉ lệ đột quỵ lên 8,5/100.000 phụ nữ có dùng thuốc.
Ai không nên uống thuốc tránh thai?
Thuốc tránh thai khẩn cấp và thuốc tránh thai dùng hàng ngày cũng có những chống chỉ định cho một số trường hợp. Dưới đây là những trường hợp không nên sử dụng thuốc tránh thai:
– Người mắc bệnh tim mạch và tăng huyết áp: Thành phần estrogen trong thuốc tránh thai ngăn chặn sự lưu thông của các phân tử nước, natri khiến hệ thống tim mạch phải tăng công suất hoạt động. Nếu dùng thuốc tránh thai trong thời gian dài sẽ gây quá tải cho hệ tim mạch, dễ làm bệnh trở nên trầm trọng, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.
– Người bị bệnh viêm gan, viêm thận cấp và mạn tính: tuyệt đối không được sử dụng thuốc tránh thai bởi khi vào cơ thể sẽ làm tăng ‘gánh nặng’ cho gan và thận, gây tổn thương nghiêm trọng quá trình bài tiết các chất cặn bã ra khỏi cơ thể, khiến bệnh ngày càng trầm trọng.
– Bệnh đái tháo đường: Nếu dùng thuốc, lượng đường trong máu sẽ tăng nhẹ, bệnh đái tháo đường có nguy cơ tái phát. Đặc biệt đối với phụ nữ đã từng bị rối loạn chuyển hóa gây tăng đường huyết hoặc đang mắc bệnh này, khả năng ảnh hưởng sẽ cao hơn.
– Có u vú lành tính, ung thư tử cung và các loại ung thư khác: Những phụ nữ được xác định bị u vú lành tính, ung thư vú hay bất cứ loại ung thư nào có liên quan đến cơ quan sinh dục cũng đều không nên sử dụng thuốc tránh thai. Nguyên nhân là do những căn bệnh này đều có liên quan tới estrogen.
– Người bị đau đầu mãn tính, đau nhức thái dương: Người bị đau đầu mãn tính, đặc biệt đau nhức thái dương… không nên dùng thuốc tránh thai để tránh làm cho bệnh tình nghiêm trọng thêm.
– Người bị tắc nghẽn mạch máu: Người bệnh mắc các chứng tắc nghẽn mạch máu não, nhồi máu cơ tim, viêm động mạch vành… không nên uống thuốc tránh thai. Bởi estrogen trong thuốc có thể làm tăng khả năng đông máu, gây thêm áp lực cho huyết quản vốn đang mắc bệnh.
– Kinh nguyệt ít, không đều: Tốt nhất không nên uống thuốc tránh thai. Vì nếu sử dụng thuốc trong thời gian dài có thể làm thành tử cung co lại, giảm lượng kinh nguyệt. Từ đó, gây rối loạn nội tiết của cơ thể, không tốt cho sức khỏe.
Tóm lại, có rất nhiều loại thuốc tránh thai bán trên thị trường nhưng chị em nên tìm hiểu kỹ về từng loại thuốc tránh thai để hiểu rõ và cần phải nghe theo những hướng dẫn về cách sử dụng thuốc từ bác sĩ để việc phòng tránh thai đạt hiệu quả cao nhất đồng thời hạn chế được các tác dụng phụ không mong muốn.
Xin ấn thích và theo dõi tiếp