Gan là một trong những cơ quan quan trọng nhất trong cơ thể chúng ta. Tất cả mọi thứ chúng ta ăn phải được gan xử lý trước rồi mới phân phối chất dinh dưỡng đi khắp cơ thể. Gan đảm nhiệm một loạt các chức năng và nó đóng một vai trò quan trọng trong một số quá trình sinh lý, bao gồm giải độc máu và chức năng trao đổi chất. Do đó, sức khỏe cơ thể của chúng ta có liên quan trực tiếp đến sức khỏe của gan.
Mặc dù gan có khả năng thay thế các tế bào bị hư hại, nhưng nếu mất quá nhiều tế bào, chức năng của gan có thể bị ảnh hưởng và gây hại đến sức khỏe. Có một số thói quen xấu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta có thể vô tình làm tăng nguy cơ tổn thương gan.
1. Uống quá nhiều rượu
Rượu là nguyên nhân phổ biến nhất gây tổn thương gan. Nếu bạn uống quá nhiều rượu sẽ làm gan bị giảm khả năng thải bỏ độc tố trong cơ thể. Điều này là do khi uống rượu gan không thể tập trung vào các chức năng khác mà tập trung chủ yếu vào việc chuyển đổi rượu thành một dạng ít độc hơn, và điều này gây ra bệnh gan nhiễm mỡ và viêm gan.
Đọc thêm: Những cách thải độc gan hiệu quả gấp nghìn lần dùng thuốc
Khi gan cố gắng phân hủy rượu, phản ứng hóa học gây ra làm hỏng các tế bào gan và sau một thời gian dài tiêu thụ quá nhiều rượu, gan sẽ bị tổn thương vĩnh viễn, gây ra bệnh xơ gan (dẫn đến mất chức năng gan). Hơn nữa, khi gan phải làm việc quá mức để điều chỉnh các chức năng có thể dẫn đến đột biến DNA dẫn tới sự phát triển của các tế bào ung thư.
2. Lạm dụng thuốc
Vì một trong những vai trò của gan là phá vỡ các chất mà chúng ta tiêu thụ, bao gồm cả thuốc, thực phẩm chức năng và thảo dược. Việc tiêu thụ quá nhiều một loại thuốc nhất định có thể dần dần gây hại cho gan của chúng ta theo mức độ từ nhẹ đến nặng, thậm chí là suy gan.
Một trong những loại thuốc nổi tiếng nhất có thể gây tổn thương gan là acetaminophen, rất dễ mua tại các nhà thuốc và thường có trong các loại thuốc trị cảm lạnh và cúm cũng như thuốc giảm đau theo đơn của bác sĩ. Chất này an toàn với liều lượng nhỏ, nhưng nó có thể làm hỏng gan nếu bạn dùng quá nhiều trong vài ngày.
Một số loại thực phẩm chức năng cũng có thể gây hại cho gan nếu bạn sử dụng quá nhiều. Ví dụ như một trong những vitamin gây hại cho gan khi sử dụng quá nhiều là vitamin A. Chính vì thế nên đọc kĩ hướng dẫn sử dụng các loại thực phẩm chức năng, thuốc bổ cũng như hỏi bác sĩ trước khi sử dụng.
3. Hút thuốc
Hút thuốc là một thói quen bạn phải từ bỏ nếu bạn muốn khỏe mạnh. Khói thuốc lá ảnh hưởng gián tiếp đến gan. Các hóa chất độc hại được tìm thấy trong khói cuối cùng đến gan và gây ra stress oxy hóa tạo ra các gốc tự do gây tổn hại cho các tế bào.
Stress oxy hóa cũng có thể gây ra xơ hóa, quá trình gan phát triển mô dư thừa, tương tự như mô sẹo, trong nỗ lực tự sửa chữa và theo thời gian, điều này có thể ảnh hưởng lớn đến khả năng gan gan hoạt động bình thường.
5. Mất ngủ
Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí giải phẫu cho thấy thiếu ngủ có thể gây ra stress oxy hóa cho gan. Một nghiên cứu khác từ Trường Y thuộc Đại học Pennsylvania tiết lộ lý do tại sao làm việc theo ca và những người bị thiếu ngủ phải chịu một loạt các vấn đề sức khỏe. Bao gồm béo phì, bệnh tim và tiểu đường.
Nghiên cứu này cho thấy gan của các đối tượng không thể xử lý chất béo hiệu quả, cho phép tích lũy chất béo. Hơn nữa, khi chúng ta ngủ, cơ thể chúng ta đi vào một quá trình sửa chữa. Do đó, bạn cần đảm bảo rằng bạn ngủ đủ 8 tiếng mỗi đêm, vì thiếu ngủ sẽ làm hỏng quá trình đào thải của bạn và làm hỏng gan.
5. Béo phì
Béo phì có liên quan đến thói quen ăn uống kém và điều này có thể gây hại cho gan của bạn trong một khoảng thời gian. Lý do cho điều này là do quá nhiều thực phẩm sai khiến chất béo dư thừa tích tụ trong gan, được gọi là NAFLD (bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu).
Gan thường giúp xử lý và điều chỉnh lượng đường và chất béo trong máu của chúng ta, nhưng ở những người béo phì, gan trở nên quá tải và bắt đầu lưu trữ chất béo dư thừa trong các tế bào gan của chính họ, vì không có nơi nào khác để đặt chúng, hoặc gan đã thất bại trong việc phá vỡ chúng. Theo thời gian, nếu quá nhiều chất béo tích tụ trong gan, gan có thể bị viêm và các tế bào gan có thể bị tổn thương.
Thực phẩm nên ăn hoặc tránh ăn để bảo vệ sức khỏe gan
- Tiêu thụ một lượng lớn thực phẩm chế biến, thường chứa đầy chất bảo quản, chất phụ gia, chất làm ngọt nhân tạo và hương liệu làm cho gan bị tổn thương vì chúng khó phân hủy và chứa đầy hóa chất.
- Thực phẩm chế biến cũng chứa nhiều muối, không chỉ làm tăng huyết áp mà còn có thể gây ra bệnh gan nhiễm mỡ bằng cách tích tụ chất lỏng trong gan và gây sưng.
- Nếu bạn không ăn đủ rau xanh, trái cây (nguồn cung cấp chất chống oxy hóa tuyệt vời), thì cơ thể sẽ bị thiếu vitamin C và E, kẽm, beta-carotene và selenium – những thành phần giúp gan khỏe mạnh.
- Vitamin B12, chủ yếu được tìm thấy trong thịt, được gan sử dụng để giúp lưu thông mật, do đó, điều quan trọng là không để cơ thể bị thiếu vitamin B12. Các vitamin B khác cũng giúp ích trong quá trình giải độc gan có nhiều trong trái cây sấy khô, các loại hạt, lòng đỏ trứng, cá, gạo nâu và các loại đậu.
Đọc thêm: Nóng gan uống gì cho mát? Những thực phẩm từ thiên nhiên được coi là “thần dược” mát gan giải độc
Xin ấn thích và theo dõi tiếp